So‘nggi 15 yildagi abituriyentlar soni dinamikasi (2011-2025-yillar)

So‘nggi 15 yillik abituriyentlar soni: 2011-yildan 2025-yilgacha bo‘lgan dinamika

Oliy ta’limga talab: boshlang‘ich o‘sish yillari (2011–2016)

2011-yilda 418 mingdan ortiq abituriyent OTMlarga hujjat topshirgan. Bu ko‘rsatkich yildan-yilga barqaror oshib bordi:

• 2012-yil — 432 017 nafar

• 2013-yil — 480 407 nafar

• 2014-yil — 543 155 nafar

• 2015-yil — 605 836 nafar

• 2016-yil — 663 304 nafar

Bu davrda oliy ma’lumot olishga intilish kuchli bo‘lgan, lekin hali onlayn tizimlar yo‘lga qo‘yilmagan edi.

Keskin o‘sish bosqichi va rekord yil (2017–2020)

2017–2020-yillar oralig‘ida abituriyentlar soni jadal o‘sdi. Ayniqsa, 2019–2020-yillarda bu ko‘rsatkich rekord darajaga yetdi:

• 2017-yil — 729 950 nafar

• 2018-yil — 675 049 nafar

• 2019-yil — 1 066 925 nafar

• 2020-yil — 1 484 085 nafar (rekord)

2020-yilda karantin sababli ilk bor onlayn ro‘yxatdan o‘tish yo‘lga qo‘yildi. Bu esa barcha viloyatlardagi yoshlar uchun qulaylik yaratdi va ishtirokchilar sonini keskin oshirdi.

Tabiiy pasayish va real bozor ehtiyojlari (2021–2025)

2021-yildan boshlab abituriyentlar sonida asta-sekin pasayish kuzatila boshladi:

• 2021-yil — 948 211 nafar

• 2022-yil — 1 214 232 nafar

• 2023-yil — 1 018 007 nafar

• 2024-yil — 894 279 nafar

• 2025-yil — 732 411 nafar

Bunga quyidagi omillar sabab bo‘lmoqda:

• Sirtqi ta’limga talabning kamayishi (asosiy ehtiyoj qondirildi);

• Nodavlat OTMlar sonining ko‘payishi;

• Texnikum va kollejlarga bo‘lgan qiziqishning ortishi;

• Kasb-hunar o‘quv markazlarining faoliyati va ommalashuvi;

• Oliy ta’limga nisbatan munosabatda ongli yondashuv shakllanmoqda.

Jamiyatda oliy ta’limga nisbatan qarash o‘zgarib bormoqda

Endilikda "oliy ma’lumot — hayotda muvaffaqiyat garovi" degan tushuncha asta-sekin o‘z o‘rnini "amaliy ko‘nikma va kasb egallash" g‘oyasiga bo‘shatmoqda. Ko‘pchilik yoshlarda diplomdan ko‘ra, daromad keltiruvchi kasb o‘rganishga moyillik kuchaymoqda.

Xulosa

2011–2025-yillarda abituriyentlar soni ikki marotaba oshib, keyin yana asta-sekin kamaygan. Bu o‘zgarishlar ta’lim siyosatidagi islohotlar, raqamlashtirish, hamda jamiyatdagi qadriyatlar o‘zgarishi bilan chambarchas bog‘liq. Endilikda oliy ta’limga kirish nafaqat imkoniyat, balki ehtiyoj va maqsadga qarab ongli tanlovga aylanmoqda.