Nega kitob o‘qiyotganda uyqu keladi va bunga qarshi nimalar qilish mumkin?

Kitob o‘qiyotgan paytda uxlab qolish juda keng tarqalgan holat. Bu holatning asosiy sabablari quyidagicha bo‘lishi mumkin:

• Rahatlik va tinchlik hissi: Kitob o‘qish odatda yengil vaziyatlarda amalga oshiriladi, bu esa tanani bo‘shashtiradi va uyquga tayyorlaydi.
• Ko‘z charchashi: Yorug‘likning noto‘g‘ri darajasi yoki uzoq vaqt davomida diqqatni jamlash ko‘zlarni charchatadi va uyqu kelishiga olib keladi.
• Shartli refleks: Agar har doim yotoqda yoki kechqurun kitob o‘qishni odat qilsangiz, miya kitob o‘qishni uyqu bilan bog‘lashni boshlaydi.

Agar kitobni o‘qib tugatishingiz yoki uzoq vaqt davomida o‘qishni xohlasangiz, quyidagi 8 usuldan foydalanib ko‘ring:

1. Qulay, lekin juda bo‘shashtiruvchi joy tanlamang

Yotoqda emas, balki kreslo yoki stulda kitob o‘qing. Agar bu ham uxlab qolishga olib kelsa, stolda o‘tirib o‘qishga harakat qiling. Tana holati e’tiborni jamlashda muhim rol o‘ynaydi.

2. Yorug‘likni oshiring

Qorong‘i yoki xira yorug‘lik miya tomonidan “uyqu vaqti keldi” degan signal sifatida qabul qilinadi. Yorug‘likni oshirish, ayniqsa, tabiiy yorug‘likdan foydalanish, hushyorlikni saqlashga yordam beradi.

3. Xonani shamollating

Issiq xona tanani bo‘shashtiradi va uyquga chaqiradi. Xonada salqin havo bo‘lishini ta’minlang. Bu tetiklikni oshirishga yordam beradi.

4. Tetiklashishga vaqt ajrating

Kitob o‘qishdan oldin qahva ichish, sovuq dush qabul qilish yoki qisqa badantarbiya mashqlarini bajarish uyqu hissini kamaytiradi. Tananing uyg‘oq bo‘lishi miya faolligini ham oshiradi.

5. Tanaffus qilib o‘qing

Bir soatdan ortiq uzluksiz o‘qimang. Har 40–50 daqiqada tanaffus qiling, xonada aylaning yoki boshqa faoliyat bilan shug‘ullaning. Bu qon aylanishini yaxshilab, uyqu hissini kamaytiradi.

6. Ichimliklar qo‘llaning

Oldingizda suv, choy yoki sharbat solingan stakan bo‘lishi miya va tana faolligini oshiradi. Ayniqsa, yashil choy kabi tetiklantiruvchi ichimliklar yordam beradi.

7. Faol kitob o‘qish texnikasini qo‘llang

Kitobdan iqtiboslarni belgilash, qaydlar qilish yoki elektron kitoblarda fikrlarni yozib qo‘yish konsentratsiyani oshiradi. Bu nafaqat diqqatni jamlashga, balki o‘qishni chuqur tushunishga ham yordam beradi.

8. Kitob o‘qish vaqtini o‘zgartiring

Agar kechqurun kitob o‘qish odatiy holatga aylangan bo‘lsa, kunduzi yoki ertalab kitob o‘qishni sinab ko‘ring. Bu uyqu va kitobni bog‘lovchi shartli refleksni buzadi.

Xulosa

Kitob o‘qiyotgan paytda uyqu kelishi tabiiy holat. Ammo yuqoridagi usullarni qo‘llash orqali bu muammoni yengib o‘tish va kitobdan maksimal foyda olish mumkin. Kitob o‘qish uchun o‘z imkoniyatlaringizga mos sharoitlarni yarating va o‘qish zavqini to‘liq his eting!